Οικισμοί
Μένδη
Ο οικισμός της Μένδης (σημ. Καλάνδρα) βρίσκεται στη Χαλκιδική, συγκεκριμένα στη δυτική ακτή της χερσονήσου της Παλλήνης. Η αρχαία Μένδη εντοπίστηκε κοντά στο ακρωτήριο Ποσειδώνιον ή Ποσείδιον, όπου αποκαλύφθηκε ένα Ιερό του Ποσειδώνα. Η περιοχή διατηρεί μέχρι σήμερα την ίδια ονομασία. Ανασκάφηκαν αρχιτεκτονικά κατάλοιπα από οικίες (στον λόφο της Βίγλας), κυρίως, όμως, βρέθηκαν αποθέτες με κεραμική, η οποία χρονολογείται από τον 12ο έως και τον 7ο αι. π. Χ. Οι λάκκοι-αποθέτες αυτοί είναι πολύ σημαντικοί, διότι μας βοηθούν να αποδώσουμε την παλαιότερη εγκατάσταση των αποίκων στη Μένδη κατά τον πρώτο αποικισμό και την προέλευσή τους από την ευρύτερη περιοχή της Ερέτριας. Η ζωή του οικισμού εκτείνεται μέχρι και τον 4ο αι. π.Χ. και παρουσιάζει μεγάλη ακμή στα αρχαϊκά χρόνια, όπως και άλλοι οικισμοί του Θερμαϊκού κόλπου, χάρη στην ξυλεία και τα μεταλλεύματα, που υπήρχαν σε αφθονία στη Χαλκιδική. Η Μένδη ήταν φημισμένη στην αρχαιότητα για την παραγωγή και τη διακίνηση κρασιού σε όλες τις περιοχές του βορειοελλαδικού χώρου. Θραύσματα μενδαίων αμφορέων έχουν βρεθεί σε πολλές περιοχές της Μακεδονίας και του Βόρειου Αιγαίου, γεγονός που αποδεικνύει πως το εμπόριο του μενδαίου οίνου ήταν πολύ διαδεδομένο.