Ιερά

Ποτίδαια

Στα νοτιοδυτικά του σύγχρονου οικισμού της Ποτίδαιας ανακαλύφθηκε ένα κτήριο, το οποίο λόγω της αρχιτεκτονικής μορφής του έχει ταυτιστεί με ένα σημαντικό ιερό της αρχαίας πόλης. Η κύρια κατασκευαστική φάση του ανήκει στην ίδρυση της Κασσάνδρειας το 316/5 π.Χ. Κάτω, όμως, από την ελληνιστική φάση του ιερού αποκαλύφθηκαν και αρχιτεκτονικά κατάλοιπα που ανήκουν στην κλασική και την αρχαϊκή περίοδο, γεγονός που δείχνει ότι το ιερό αυτό είχε μεγάλη διάρκεια χρήσης, καθώς η λειτουργία του ξεκινάει από τα τέλη 7ου αι. π.Χ. και φτάνει μέχρι και τα ελληνιστικά χρόνια. Τα ευρήματα από το ιερό ήταν πήλινα αγγεία, εισηγμένα κυρίως από την Κόρινθο και την Αττική, αλλά και από την ανατολική Ελλάδα, ειδώλια, λυχνάρια, αγνύθες και γενικά αντικείμενα που είτε αποτελούσαν αναθήματα είτε χρησιμοποιούνταν στις λατρευτικές τελετές. Επειδή στο ιερό βρέθηκαν πολλά ειδώλια με τη μορφή της Κυβέλης και του Άττεως (ως βρέφος σε λίκνο είτε ως παιδική μορφή), καθώς και ειδώλια λιονταριών, είναι πολύ πιθανή η ταύτισή του με το Μητρώον της Ποτίδαιας. Τέλος, ενδεχομένως η ίδρυση του ιερού να σχετίζεται με την ίδρυση της αποικίας από τους Κορινθίους (600 π.Χ.), λόγω της μεγάλης ποσότητας κορινθιακών αναθημάτων και αγγείων ανάμεσα στα ευρήματα του χώρου.

 

  • Σάνη Παλλήνης
  • Ποσείδι
  • Ποτίδαια
  • Προφήτης Λαγκαδά

Στη Σάνη, η οποία βρίσκεται στη βορειοδυτική πλευρά της χερσονήσου της Παλλήνης στη Χαλκιδική, ανακαλύφθηκε ένα μικρό αλλά σημαντικό ιερό. Το ιερό φαίνεται να λειτούργησε από το α’ μισό του 7ου αι. π.Χ. ως το α’ μισό του 5ου αι. π.Χ. Οι ανασκαφές έφεραν στο φως μεγάλη ποσότητα κεραμικής -κυρίως μικροσκοπικά ομοιώματα αγγείων-, ειδώλια, αστραγάλους, οστά ζώων και άλλα αναθήματα. Δεν διατηρήθηκαν οικοδομικά λείψανα παρά μόνο μικρές, πρόχειρες κατασκευές από λίθους ή πλίνθους. Λίγο βορειότερα και δυτικά ανασκάφηκαν τμήματα του αρχαίου οικισμού. Η πολυπληθέστερη κατηγορία ευρημάτων στο ιερό της Σάνης ήταν αναμφισβήτητα τα αγγεία-μινιατούρες και ορισμένα μικρού μεγέθους αγγεία. Στα αναθήματα ανήκαν, όμως, και κανονικού μεγέθους συμποσιακά αγγεία εισηγμένα από τη νότια (Αττική, Κόρινθος) και την ανατολική Ελλάδα (Ιωνία). Τα ευρήματα αυτά φανερώνουν την καθιέρωση μιας λατρευτικής πρακτικής, σύμφωνα με την οποία οι πιστοί όφειλαν ήδη από την πρώιμη αρχαϊκή περίοδο να αναθέτουν στην τιμώμενη θεότητα ορισμένα μόνο σχήματα αγγείων, στην περίπτωση αυτή κυρίως αγγείων μικρού μεγέθους.

 

Read More

Βρίσκεται στη δυτική ακτή της χερσονήσου της Παλλήνης, στο ακρωτήριο που ονομάζεται Ποσειδώνιον ή Ποσείδιον. Στο Ποσείδι έχει ανασκαφεί ένα σημαντικό ιερό αφιερωμένο στον Ποσειδώνα. Σύμφωνα με τον Θουκυδίδη, αυτό ήταν το αρχαιότερο ιερό στον βορειοελλαδικό χώρο και φαίνεται ότι ιδρύθηκε μαζί με την πόλη της Μένδης από Ερετριείς αποίκους ήδη κατά τον πρώτο ελληνικό αποικισμό, τον 12ο αι. π.Χ. Στην αρχική φάση του, το ιερό αποτελούνταν από ένα αψιδωτό κτήριο (ΣΤ), το οποίο χρονολογείται στην πρωτογεωμετρική περίοδο και το οποίο διαδέχθηκε στα τέλη του 7ου ή τις αρχές του 6ου αι. π.Χ. ένα οβάλ κτήριο (Γ). Περίπου στα τέλη του 6ου αι. π.Χ. κατασκευάζεται και ένα ορθογώνιο οικοδόμημα (Β), ενώ πριν τα μέσα του 5ου αι. π.Χ., μετά τους Περσικούς Πολέμους, χτίζεται ο κύριος ναός Α. Τα κινητά ευρήματα από το ιερό είναι κυρίως πήλινα αγγεία, εγχώρια ή εισηγμένα από διάφορα εργαστήρια του ελληνικού κόσμου, τα οποία ήταν αναθήματα ή χρησιμοποιούνταν ως σκεύη για τις διάφορες τελετουργίες. Ο κύριος όγκος των αγγείων χρονολογείται στους 6ο και 5ο αι. π.Χ., περίοδο ακμής του ιερού, στη διάρκεια της οποίας αναγείρονται και λειτουργούν τα περισσότερα οικοδομήματα.

 

 

 

Read More

Στα νοτιοδυτικά του σύγχρονου οικισμού της Ποτίδαιας ανακαλύφθηκε ένα κτήριο, το οποίο λόγω της αρχιτεκτονικής μορφής του έχει ταυτιστεί με ένα σημαντικό ιερό της αρχαίας πόλης. Η κύρια κατασκευαστική φάση του ανήκει στην ίδρυση της Κασσάνδρειας το 316/5 π.Χ. Κάτω, όμως, από την ελληνιστική φάση του ιερού αποκαλύφθηκαν και αρχιτεκτονικά κατάλοιπα που ανήκουν στην κλασική και την αρχαϊκή περίοδο, γεγονός που δείχνει ότι το ιερό αυτό είχε μεγάλη διάρκεια χρήσης, καθώς η λειτουργία του ξεκινάει από τα τέλη 7ου αι. π.Χ. και φτάνει μέχρι και τα ελληνιστικά χρόνια. Τα ευρήματα από το ιερό ήταν πήλινα αγγεία, εισηγμένα κυρίως από την Κόρινθο και την Αττική, αλλά και από την ανατολική Ελλάδα, ειδώλια, λυχνάρια, αγνύθες και γενικά αντικείμενα που είτε αποτελούσαν αναθήματα είτε χρησιμοποιούνταν στις λατρευτικές τελετές. Επειδή στο ιερό βρέθηκαν πολλά ειδώλια με τη μορφή της Κυβέλης και του Άττεως (ως βρέφος σε λίκνο είτε ως παιδική μορφή), καθώς και ειδώλια λιονταριών, είναι πολύ πιθανή η ταύτισή του με το Μητρώον της Ποτίδαιας. Τέλος, ενδεχομένως η ίδρυση του ιερού να σχετίζεται με την ίδρυση της αποικίας από τους Κορινθίους (600 π.Χ.), λόγω της μεγάλης ποσότητας κορινθιακών αναθημάτων και αγγείων ανάμεσα στα ευρήματα του χώρου.

 

Read More

Η θέση βρίσκεται στα βόρεια όρια της πεδινής έκτασης μεταξύ των λιμνών Κορώνειας και Βόλβης, στους νότιους πρόποδες του Βερτίσκου. Η ανασκαφική έρευνα αποκάλυψε πενιχρά κατάλοιπα λιθόκτιστων τοίχων, στα οποία αναγνωρίστηκαν δύο οικιστικές φάσεις. Το σημαντικότερο εύρημα ήταν ένας λάκκος-αποθέτης, όπου υπήρχαν ολόκληρα και σπασμένα αγγεία, νομίσματα, τμήματα πήλινων ειδωλίων, κοσμήματα, χάλκινα ελάσματα, χάνδρες και σιδερένια αντικείμενα. Τα αγγεία και τα ειδώλια χρονολογούνται στον 6ο αι. και τον 5ο αι. π.Χ., ενώ τα νομίσματα από τον 6ο αι. μέχρι και τον 4ο αι. π.Χ. Η κεραμική και τα άλλα κινητά ευρήματα, κυρίως όμως τα ειδώλια, που παριστάνουν καθιστές και όρθιες γυναικείες μορφές, μία πλαστική κεφαλή κριαριού σε στριφτή λαβή και ένα κεφάλι γρύπα μαρτυρούν ότι εδώ υπήρχε ένα ιερό άγνωστης γυναικείας θεότητας με διάρκεια από τα τέλη του 6ου μέχρι και τον 4ο αι. π.Χ.

Read More