Ιερά
Ιερά στον μυχό του Θερμαϊκού κόλπου
Οι γνώσεις μας για τις θρησκευτικές δοξασίες και τις λατρευτικές πρακτικές στον βορειοελλαδικό χώρο κατά τους πρώιμους ιστορικούς χρόνους είναι αρκετά περιορισμένες προς το παρόν. Οι ενδείξεις για την άσκηση της λατρείας αυτή την περίοδο είναι λίγες και ανιχνεύονται κυρίως στα ενδότερα της Μακεδονίας και στη βαλκανική ενδοχώρα. Ασφαλώς διάφορα θρησκευτικά έθιμα θα ήρθαν στο βόρειο Αιγαίο κατά τον ελληνικό αποικισμό, καθώς και με τις επαφές των κατοίκων της περιοχής με τους Έλληνες της νότιας και ανατολικής Ελλάδας. Τα γνωστά και με ασφάλεια ταυτισμένα ιερά από τις αρχαιότερες φάσεις των ελληνικών αποικιών στη βόρεια Ελλάδα είναι λίγα και βρίσκονται κατά κύριο λόγο στη Χαλκιδική (Σάνη, Ποσείδι, Ποτίδαια, Άφυτις, Παρθενών Σιθωνίας, Στάγειρα) και τη Θάσο. Σύμφωνα με την αρχαία ιστοριογραφία τα ιερά αυτά ιδρύθηκαν σε περιοχές, οι οποίες κατά τον 8ο αι. π.Χ. κατοικήθηκαν από Ευβοείς και Κυκλαδίτες αποίκους.